برای اندازه‌گیری چندین کمیت الکتریکی مانند ولتاژ، جریان، مقاومت الکتریکی یا ظرفیت خازنی یا بررسی سلامت قطعات الکترونیکی، تست برقراری اتصال و تست صحیح‌بودن لحیم‌کاری، باید با نحوه کار با مولتی متر آشنایی داشته باشید. البته به این نکته توجه داشته باشید که کار با مولتی متر یا تعمیر ابزارهای برقی، به تجربه و مهارت کافی نیاز دارد و کوچک‌ترین اشتباهی، ممکن است خطرات جبران‌ناپذیری را برای شما به‌همراه داشته باشد.
بنابراین لازم است برای تعمیر ابزارهای برقی یا هرگونه کار الکتریکی پیچیده، به تعمیرکاران مجرب و کاربلد مراجعه کنید؛ با این حال، برای اینکه با آموزش صفر تا صد کار با مولتی متر آشنا شوید، در این جلسه آموزشی، نحوه کار با این ابزار دقیق اندازه‌گیری برای تعمیر قطعات الکتریکی را به شما آموزش می‌دهیم.
در این جلسه آموزشی، از سری جلسات آموزش رایگان تعمیر موبایل، به آموزش 0 تا 100 کار با مولتی متر می‌پردازیم که میتوانیم برای انجام تعمیرات موبایل، مورداستفاده قرار دهیم.
آنچه در این جلسه آموزشی یاد میگیرید:
آموزش کار با مولتی متر
در انجام تعمیرات گوشی موبایل، مهم‌ترین پارامترها و مواردی که برای تشخیص و عیب‌یابی یک قطعه، اندازه‌گیری می‌کنیم «ولتاژ» و «جریان» می‌باشند. مولتی متر که به آن «ولت اهممتر» نیز گفته میشود، یک تستر دستی است که برای اندازه‌گیری ولتاژ الکتریکی، جریان (آمپر)، مقاومت و سایر مقادیر یا کمیت‌ها استفاده میشود.
مولتی مترها در 2نوع مولتی متر آنالوگ و مولتی متر دیجیتال وجود دارند و برای تمامی موارد، از آزمایش‌های ساده مانند اندازه‌گیری ولتاژ باتری گرفته تا تشخیص خطاها و عیب‌های پیچیده، مفید و قابل‌استفاده می‌باشند. آشنایی با این فعالیت‌ها، در مهارت بیشتر شما جهت آموزش کار با مولتی‌متر، حیاتی است.
اندازه‌گیری ولتاژ با مولتی‌متر
مولتی مترها در دو نوع مولتی متر آنالوگ و مولتی متر دیجیتال تولید می‌شوند. قبل از آشنایی با نحوه کار با مولتی متر، در وهله اول، باید با نوع، قطعات و عملکرد آن‌ها در دستگاه مولتی‌متر آشنا باشید. به همین دلیل به‌عنوان اولین گزینه، توصیه می‌کنیم برای آموزش صفر تا صد کار با مولتی‌متر، دفترچه راهنمای استفاده از آن را با دقت مطالعه کنید.
شما با استفاده از حالت ولت‌متر در مولتی‌متر، می‌توانید ولتاژ بین دو نقطه را اندازه‌گیری کنید. بررسی ولتاژ ورودی که از منبع تغذیه به دستگاه وارد میشود، می‌تواند وجود مشکلاتی نظیر باتری ضعیف یا قطعات معیوب را شناسایی کند. برای کار با مولتی‌متر دیجیتال و اندازه‌گیری ولتاژ با این دستگاه، به این صورت عمل کنید:
مولتی‌متر قابلیت اندازه‌گیری هر دو ولتاژ AC و DC را دارد. اگر کنار حرف V خط راست قرار بگیرد، ولتاژ DC را نشان داده و اگر بالای V علامتی شبیه موج باشد، به‌معنی اندازه‌گیری ولتاژ AC است. برای توضیح نحوه کار با مولتی‌متر به‌منظور تست قطعه الکتریکی، میتوانیم اینطور بگوییم که شما با توجه به نوع آن، سِلکتور را بر روی ولتاژهای AC یا DC قرار دهید. پراب مشکی را بر روی ترمینال منفی قطعه و راب قرمز را بر روی ترمینال مثبت قرار دهید. سپس، عدد ظاهرشده بر روی نمایشگر دستگاه را بخوانید.
اندازه‌گیری جریان با مولتی‌متر
با تنظیم مولتی‌متر به حالت آمپرمتر، می‌توانید جریان عبوری را اندازه‌گیری کنید. در خصوص آشنایی با نحوه کار با مولتی‌متر، لازم است بدانید که انجام این کار، ممکن است نیازمند اتصال مولتی‌متر به مدار و قطعه‌ای از ابزار باشد.
پس از قطع منبع تغذیه قطعه یا مدار، پراب مشکی را به پورت COM و پراب قرمز را به پورت mA یا پورت جریان بالا متصل کنید. مولتی‌متر را به‌صورت سِری در مدار قرار دهید؛ سپس، آن را روشن کرده و جریان عبوری را بخوانید.
اندازه‌گیری مقاومت با مولتی‌متر
«مقاومت» یکی از قطعات الکترونیکی است که برای مقابله با جریان الکتریکی استفاده میشود. این قطعه، از یک ماده مقاومتی ساخته شده است که جریان را محدود میکند و باعث تبدیل انرژی الکتریکی به گرما میشود.
برای اندازه‌گیری مقاومت قطعات الکترونیک باید با نحوه کار با مولتی‌متر دیجیتال آشنا باشید. با تنظیم مولتی‌متر به حالت اهممتر می‌توانید میزان مقاومت قطعه را اندازه‌گیری کنید. انجام این کار برای تشخیص قطعههای معیوب یا مقاومت‌های نامناسب در ابزار، مفید است.
مقاومت در مدارهای الکترونیکی، به‌منظور کنترل جریان، تقسیم ولتاژ و تحول انرژی استفاده میشود. مقادیر مقاومت معمولاً با کد رنگی بر روی قطعه نشان داده میشود. قطعات مقاومت ممکن است با مقاومت‌های ثابت یا قابل‌تنظیم دردسترس باشند.
مقاومت‌هایی که مقدار کمی دارند، میتوانیم با کمک تست بوق به‌راحتی از سالم بودن آن‌ها مطمئن شویم. به‌عنوان مثال، مقاومت یک‌اهمی، مانند یک اتصال کوتاه عمل میکند. با انجام تست مقاومت با بوق مولتی‌متر عدد یک را نمایش می‌دهد که مشخص میشود مقاومت سالم است.
تست دیود با مولتی‌متر
مولتی‌متر معمولاً حالت دیود را نیز دارد تا از این طریق، بتوانید جهت عبور جریان در دیود را تشخیص داده و از این طریق، بررسی کنید که آیا دیود عملکرد صحیحی دارد یا خیر.
برای انجام این تست، مولتی‌متر را در حالت تست دیود تنظیم کرده و انتهای پراب‌های آن را به دو پایه دیود متصل کنید. اگر دیود سالم باشد، می‌توانید در یک جهت، عددی را بر روی مولتی‌متر مشاهده کنید و در جهت دیگر، هیچ عددی نمایش داده نمی‌شود.
اگر در هر دو جهت، عددی را مشاهده نکردید یا در هر دو جهت، عددی مشاهده کردید، به این معنی است که دیود سوخته است. جهت آگاهی بیشتر در نحوه کار با مولتی‌متر، لازم است یادآور شویم که از دستگاه مولتی‌متر می‌توانید برای تست برق خودرو نیز استفاده کنید.
شناسایی قطعه سوخته در مدار
در دنیای فناوری امروزی، تشخیص و تعمیر قطعات سوخته در مدارهای الکترونیکی از اهمیت بالایی برخوردار است. قطعههای سوخته می‌توانند منجر به بروز مشکلات جدی در سیستم‌‌ها و دستگاهها شوند و به همین دلیل، برخورداری از دانش چگونگی تشخیص قطعه سوخته می‌تواند برای اشخاص تعمیرکار بسیار حیاتی باشد.
جهت تشخیص قطعه سوخته در مدارها، علاوه بر لزوم آشنایی کامل شما با نحوه کار با مولتی‌متر، ابتدا باید بررسی کاملی را در مورد نحوه عملکرد اجزاء مدار داشته باشید. در این راستا، شناخت دقیق از نحوه رفتار عادی هر قطعه و کشف هرگونه واریانس در عملکرد آن، می‌تواند به‌عنوان نشانه‌هایی از وجود قطعه‌ای سوخته، در نظر گرفته شود.
از دیگر روشهای تشخیص قطعات الکترونیکی سوخته، میتوانیم به استفاده از ابزارهای خاصی نظیر مولتی‌متر و اسیلوسکوپ، اشاره داشته باشیم. در صورت آشنابودن با نحوه کار با مولتی‌متر و اسیلوسکوپ، با استفاده از این دستگاهها، شما می توانید اجزاء سوخته را به‌صورت دقیق، تشخیص داده و بدون نیاز به باز‌کردن سیستم، محل دقیق قطعه سوخته را شناسایی کنید.
از روش‌‌هایی که به‌طور گسترده در تشخیص قطعه سوخته استفاده میشود، بررسی‌کردن مدار از قطعات مشکوک است. با استفاده از این روش و با بهره‌گیری از نتایج حاصل، میتوانیم قطعههای سوخته را به‌راحتی تشخیص دهیم و جایگزینی آن‌ها با قطعات سالم را انجام دهیم.
در بالا، تست قطعات برد با مولتی‌متر را بررسی کردیدم؛ حال در ادامه، قصد داریم روش تست قطعات الکترونیکی بدون مولتی‌متر را به شما آموزش دهیم.
روشهای تست قطعات الکترونیکی بدون مولتی‌متر
تست قطعات الکترونیکی با مولتی‌متر، یک روش ساده و حرفهای دردسترس است. تست قطعات روی برد، امری بسیار حیاتی و ضروری برای تمامی تعمیرکاران الکترونیک است. معمولاً برای انجام این تست‌‌ها از مولتی‌متر استفاده میشود که نیازمند مهارت شخص تعمیرکار در نحوه کار با مولتی‌متر می‌باشد؛ اما در برخی مواقع، بعضی از سِنسورها و قطعات الکترونیکی، قابلیت اندازه‌گیری مستقیم توسط مولتی‌متر را ندارند. در ادامه، روش‌‌هایی که به‌صورت حرفهای برای تست قطعات بر روی برد الکترونیکی بدون استفاده از مولتی‌متر وجود دارد را بررسی خواهیم کرد:
اولین روش: نحوه تست با استفاده از منبع برق
روش اول، استفاده از یک منبع برق و تست قطعات الکترونیکی، با کمک اندازه‌گیری جریان انجام میشود. برای استفاده از این روش، ابتدا باید به تهیه یک منبع برق با ولتاژ و جریان قابل‌تنظیم اقدام کنیم. سپس با اتصال قطعه الکترونیکی به منبع برق، میتوانیم با تغییر ولتاژ و جریان، عملکرد و واکنش قطعه را بررسی کنیم.
دومین روش: بررسی سلامت قطعات با استفاده از مقیاس دیود
روش دوم برای تست قطعات الکترونیکی بدون استفاده از مولتی‌متر، استفاده از مقیاس دیود می‌باشد. در این روش، با استفاده از یک مقیاس دیود ساده، میتوانیم نشانه‌های اصلی اتصال و قطعی قطعه الکترونیکی را بررسی کنیم. با اتصال قطعه به مقیاس دیود، اگر قطعه در وضعیت سالمی بوده و اتصالات درستی داشته باشد، نشانه‌های دیود در مقیاس، قابل‌مشاهده خواهد بود؛ اما اگر قطعه معیوب یا اتصالات آن به‌خوبی انجام نشده باشد، نشانه‌های دیود در مقیاس، قابل‌مشاهده نخواهد بود.
سومین روش: توجه به تغییر در عملکرد قطعه
روش سومی که میتوانیم برای تست قطعات الکترونیکی، بدون استفاده از مولتی‌متر استفاده کنیم، توجه به تغییرات در عملکرد قطعه می‌باشد. با اتصال قطعه به منبع برق، میتوانیم تغییرات در عملکرد قطعه را مشاهده کنیم.
جمع‌بندی!
مولتی‌متر دیجیتال، ابزاری ضروری برای تست و عیب‌یابی مدارها، قطعات و دستگاه‌های الکتریکی می‌باشد. اولین مولتی‌متر دیجیتال در اواخر دهه 1970 میلادی به بازار معرفی شد و نسبت به مولتی‌مترهای آنالوگ سوزنی قدیمی بسیار دقیق‌تر و قابل‌اعتمادتر بود. مولتی‌متر دیجیتال در درجه اول، جهت اندازه‌گیری ولتاژ (ولت)، جریان (آمپر) و مقاومت (اهم)، استفاده میشود.
انتخاب مولتی‌متر حرفهای و یادگیری مطالب لازم برای آموزش کار با مولتی‌متر، تاثیر بسیاری بر انجام صحیح و بدون نقص کارهای فنی دارد. برای اندازه‌گیری کمیت‌های مختلف الکتریکی مانند مقاومت، ولتاژ، جریان، و نظایر این‌ها، باید از مولتی‌مترهایی با دقت و طول عمر بالا استفاده کنید. این دستگاه‌های اندازه‌گیری، یکی از ملزومات کار مهندسان و تعمیرکاران وسایل الکتریکی و گوشی‌های موبایل می‌باشند.
سخن پایانی
کاربر عزیز آموزشگاه متخصصان فردا، چنانچه در ارتباط با محتوای این جلسه، «آموزش صفر تا صد کار با مولتی متر»، از مجموعه جلسات آموزش رایگان تعمیرات موبایل، سؤال یا ابهامی دارید، پیشنهاد می‌کنیم سؤالات خود را در بخش دیدگاه‌ها مطرح کنید تا سایر کاربرانی که به این جلسه‌ی آموزشی مراجعه می‌کنند، بتوانند از آن‌ها بهره‌مند شوند.
در صورت تمایل، برای ثبت‌نام در کلاس‌های مهارت‌محور آموزشگاه فنی متخصصان فردا، می‌توانید بر روی این لینک کلیک کنید. این دوره‌ی آموزشی، در قالب ۲۸ جلسه ۳ ساعته برگزار میشود و به‌صورت تئوری و عملی همراه با مدرک بین‌المللی سازمان فنی‌وحرفه‌ای، شما را تبدیل به یک متخصص تعمیرات موبایل میکند.
درصورت وجود هرگونه سوال، با ما تماس بگیرید. در خدمت شما هستیم.
حسینی پور
درود و سپاس بابت دوره های جامع و روانتون
سوال در مورد مولتی متر ها دارم و ممنون میشم پاسخ بدین
خوب ما دیدیم بعضا تو بازار مولتی مترهای دیجیتال اوتو رنج موجوده
بحث اصلی اینجاست که
آیا در اوتو رنج ها هم ما باید مهارت کار با مولتی متر داشته باشیم یا خیر مستقیما بعد از روشن کردن دستگاه میشه میزان ولتاژ رو سنجید
من دوتا مولتی متر ترکوندم
دیشب یدونه اوتو رنج اتوماتیک خریدم که گرون تموم شده نمیخوام اینم بترکونم😅ممنون میشم راهنماییم کنید